Şafellah/Kapari

Mardin'de hemen her eski yapınının taşları arasında veya arazi kenarlarında rastladığımız kapari bitkisine biz " Şafellah" diyoruz. Her yıl sonbaharda hazırladığımız kapari turşusunu da salatalarda kullanıyoruz. Kapari, Orta ve Batı Anadolu’da yetiştirilmekle birlikte Doğu Karadeniz’de ve Güneydoğu bölgesindeki illerinde kendiliğinden yetişmektedir.

Dik ve yatık olarak büyüyen çalımsı bir bitki çeşididir. Dikenli olması sebebiyle toplanması oldukça zordur. Kalsiyum, potasyum ve fosfor mineralleri açısından oldukça zengindir. Killi ve kireçli toprakları seven ve güneşe oldukça düşkün olan kaparinin bir çok hastalığa iyi geldiği biliniyor ve çiçeği, yaprağı, taze dalı ve meyvesi ekonomik olarak değerlendiriliyor. MS hastalığında kullanılan kapari, ilaç, kozmetik ve boya sanayinde de en önemli bitkilerden birisi. 150-200 yıl uzun ömürlü olan, 70-80 metre derinliğine inebilen kökleri ve toprak üstündeki örtüsü sayesinde, erozyon tehlikesi olan alanlarda, dolgu topraklarda toprağı tutmak, toprak kaymasını önlemek için etkili bir bitkidir.

Yangına dayanıklı olması ve kolayca tutuşmaması gibi bir diğer özelliği nedeniyle, koruyucu perde olarak yangın ve emniyet şeritlerinin yanına dikilmektedir. Dikenli olması nedeniyle bazı çiftçiler tarafından zararlı bitki olarak biliniyor ve arazilerden sökülüyor. Bu bitki İspanya'da milli bitki ilan edilmiş ve devlet koruması altına alınmıştır.

Kapari ihracatı olan bir bitkidir. Ürünün ekildiği arazide , bitkinin çabuk yayılması ve toprağa uzun metreler kök salabilmesi sebebiyle arazinin bir daha ıslah edilememesinden dolayı çiftiçi ürünü yetiştirmekten kaçınıyor. Bazı toplayıcılar Anadolu'da kendiliğinden yetişen ürünü toplatarak salamura haline getiriliyor ve ihracata gönderiyorlar. Şu anda bu yolla Türkiye'de yaklaşık 12 milyon dolar ihracatı yapılmaktadır. Kapariyi, halkımız yeterince tanımıyor ve çok değerli olmasına rağmen vatandaşımız bu bitkinin farkında değil. Size önerim yaşadığınız yerlerde bulabiliyorsanız kapari toplayın ve normal turşu kurar gibi hazırlayıp salatalarda lezzet ve sağlık için tüketin. Evde hazırlayacağınız kapari turşusunun lezzeti dışarıdan satın aldıklarınıza benzemeyecektir.

We call it "Shafaellah", the caper plant we encountered in the stones of almost every ancient building in Mardin or on the edges of the land. We use the capers picked in the fall every year in salads. Kapari is cultivated in Central and Western Anatolia and grows spontaneously in the eastern Black Sea and in the southeastern provinces.

It is a cultivated plant variety that grows vertically and horizontally. It is very difficult to collect because of its sharpness. Calcium, potassium and phosphorus are very rich in terms of minerals. The cup, which loves clay and calcareous soil and is very fond of the sun, is well known for its many diseases, and its flowers, leaves, fresh leaves and fruit are considered economically. It is one of the most important plants in caper, medicine, cosmetics and paint industry used in MS disease. It is an effective plant to prevent soil slipping by keeping the soil in filling soil in erosion hazardous areas thanks to its roots which are durable for 150-200 years, its roots which can penetrate 70-80 meters deep and the cover over the soil. Due to its fire resistance and easy handling, it is sewn next to fire and safety strips as a protective curtain. It is known as a harmful plant by some farmers because it is thorny and it is dismantled from the land. This plant was declared a national plant in Spain and taken under state protection. 

The caper is a plant with exports. The crop is avoided from cultivating crops because it can not be re-cultivated in the field where the crop is planted, because the plant can spread quickly and roots long meters. Some collectors collect spontaneously produced products in Anatolia and are made into brine and exported. At this moment, approximately 12 million dollars are exported in Turkey. Kapariyi, our people do not know enough and although our citizens are very valuable, they are not aware of this plant. If you can find it in places where you are proposing, collect the capers and prepare them like regular pickles and consume them for flavor and health in salads. You will prepare it at home and it will not look like the taste of capers pickled from outside.